روش مسیر بحرانی یا CPM از مفاهیم بسیار مهم در مدیریت پروژه است. روش مسیر بحرانی به منظور تخمین حداقل مدت زمان اتمام پروژه و میزان انعطاف پذیری مسیرهای شبکه پروژه ، مورد استفاده قرار می گیرد.
مخفف ها
- D : Duartion
- ES : Early Start
- EF : Early Finish
- LS : Late Start
- LF : Late Finish
- FF : Free Float
- TF : Total Float
- CPM : Critical Path Method
انواع محاسبات زمانبندی در روش مسیر بحرانی CPM
- روش محاسبات رو به جلو یا رفتی : در این روش ، زودترین تاریخ ممکن برای شروع و پایان فعالیت های پروژه (ES , EF) محاسبه می شود.
- روش محاسبات رو به عقب یا برگشتی : در این روش ، دیرترین تاریخ مجاز برای شروع و پایان فعالیت های پروژه (LS , LF) محاسبه می شود.
روش مسیر بحرانی CPM
در این روش ، محاسبات رفتی و برگشتی بدون در نظر گرفتن محدودیت منابع انجام می شود. به عبارتی فرض بر موجود بودن منابع به هر میزان و در هر شرایط می باشد.
مسیر یا راه Path
توالی فعالیت های پیوسته به هم از ابتدا تا انتهای پروژه را مسیر یا راه Path می نامند. در تصویر زیر 3 مسیر موجود است که عبارتند از:
- مسیر A-B-E-F
- مسیر A-C-E-F
- مسیر A-D-F
مسیر بحرانی Critical Path
طولانی ترین مسیر شبکه پروژه یا Longest Path مسیر بحرانی نامیده می شود. به عبارتی ، کوتاه ترین مدت زمان پروژه برابر با مدت مسیر بحرانی است. در واقع ، در صورتی که بخواهیم مدت زمان پروژه را کوتاه کنیم یا به اصطلاح پروژه را فشرده کنیم باید مدت زمان مسیر بحرانی را کاهش دهیم. لذا پس از یافتن مسیر بحرانی ، با بررسی فعالیت های تاثیرگذار بر مدت زمان مسیر بحرانی ، مجموعه ای از فعالیت هایی را جهت کاهش مدت زمان انتخاب می کنیم و با روش هایی از جمله افزایش منابع ، مدت زمان آنها را فشرده می نماییم.
در تصویر زیر ، محاسبات مدت زمان مسیرها بدین قرار است:
- مسیر A-B-E-F با مدت 5+2+5+5 برابر با 17 روز
- مسیر A-C-E-F با مدت 5+2+2+5 برابر با 14 روز
- مسیر A-D-F با مدت 5+10+5 برابر با 20 روز
با توجه به محاسبات بالا در مورد مدت مسیرهای شبکه پروژه ، مسیر بحرانی ، مسیر A-D-F با مدت زمان 20 روز می باشد.
- توجه : ممکن است یک پروژه چندین مسیر بحرانی داشته باشد.
- توجه: ممکن است در حین اجرای پروژه ، مسیرهای بحرانی تغییر نمایند. به این معنا که مسیرهای غیربحرانی ، بحرانی شوند یا مسیرهای بحرانی ، غیربحرانی شوند.
مطالب مرتبط :
- استقرار استاندارد PMBOK
- استقرار سیستم مدیریت پروژه
- استقرار دفتر مدیریت پروژه PMO
- دوره بانک اطلاعاتی تا داشبورد مدیریتی در اکسل
- 10 اشتباه مهلک در طراحی نرم افزار مدیریت پروژه