وزن ، فاکتور وزنی یا ارزش وزنی در پروژه ( weight factor ) چیست؟

ارزش وزنی وزن یا فاکتور وزنی هر فعالیت از پروژه ، اهمیت آن فعالیت را نسبت به سایر فعالیت های همان پروژه نشان می دهد.

توجه: موارد زیر هم معنی می باشند:

• وزن
• ارزش وزنی
• ارزش نسبی
• فاکتور وزنی
• Weight Factor

دلیل استفاده از ارزش وزنی چیست ؟

بدیهی است که ماهیت فعالیت ها و مراحل پروژه ها متفاوت است. به علاوه نگرش و دغدغه های صاحبان پروژه ها در مورد اولویت بندی فعالیت ها متفاوت است. از منظر صاحبان پروژه ها ، تعیین میزان تمرکز بر فعالیت های مختلف پروژه ، اهمیت به سزایی دارد. لذا استفاده از اوزان برای مقایسه فعالیت ها و مراحل پروژه امری ضروری است.

اندازه گیری، ردیابی و کنترل میزان انجام شده واقعی پروژه و میزان کار باقیمانده پروژه، از مقوله های بسیار مهم در مدیریت پروژه ها تلقی می شود. اهمیت وزن دهی ( weight factor )، بیشتر برای ایجاد درک مشترک و یکسان سازی مبانی محاسباتی، بین ذینفعان پروژه ها، در خصوص درصد پیشرفت واقعی و انتظاری یا برنامه ای پروژه ها می باشد. این خود، از بروز بسیاری درگیری ها بین پیمانکاران و کارفرمایان جلوگیری می نماید.

هدف اولیه weight factor

هدف اولیه اوزان یا ارزش وزنی، محاسبه درصد پیشرفت اقلام ساختار شکست کار یا WBS و نیز درصد پیشرفت کل پروژه می باشد. برای مثال تصور کنید: بعد از گذشت چند ماه از اجرای پروژه ، طراحی تعدادی از نقشه ها تکمیل شده و برخی از اقلام خریداری شده و تعدادی فعالیت نیز در سایت اجرا شده است. برای محاسبه درصد پیشرفت کل پروژه ، باید به این نکته توجه داشت که از آنجایی که جنس و ماهیت فعالیت ها متفاوت است لذا برای یکپارچه سازی درصد پیشرفت فیزیکی واقعی فعالیت ها ، جهت رسیدن به درصد پیشرفت فیزیکی واقعی پروژه نیاز به فاکتور وزنی داریم. در واقع ، درصد پیشرفت فیزیکی پروژه برابر با میانگین وزنی درصد پیشرفت فیزیکی فعالیت های پروژه است.

هدف ثانویه weight factor

هدف ثانویه اوزان، در نظر گرفتن وزن بالاتر، برای فعالیت های مهم تر است زیرا با انجام فعالیت های با وزن بالاتر، درصد پیشرفت بالاتری را برای پروژه می توان کسب کرد که این محرک بزرگی برای بالابردن تلاش تیم اجرایی پروژه، در انجام این گونه فعالیت ها خواهد بود. در واقع با این کار، نگرانی و دغدغه صاحبان پروژه (انجام زودتر فعالیت های مهم تر) با نگرانی و دغدغه تیم پروژه (دستیابی به درصد پیشرفت بالاتر، جهت بهتر نشان دادن عملکرد خود و کسب رضایت مشتری) همسو می شود.

دام ارزش وزنی یا weight factor

در برخی موارد، مشاهدات نشان می دهد که تیم پروژه علاقه چندانی به اجرای فعالیت هایی با ارزش وزنی کم ندارند، زیرا با اجرای این فعالیت ها ، درصد پیشرفت کاری چشمگیری ، کسب نخواهند کرد و ممکن است به تبع آن از استقبال و تشویق مدیریت یا کارفرما بی بهره باشند. لذا تنظیم ارزش وزنی، باید به نحوی باشد که در عین ترغیب تیم به انجام کارهای مهم تر ( با وزن بیشتر ) آنها را از اجرای کارهای کم اهمیت تر ( با وزن کمتر ) ، غافل نسازد. البته می توان نحوه انعکاس فعالیت های با ارزش وزنی کمتر را در پروژه ، به نوع دیگری مد نظر قرار داد تا این احساس در تیم پروژه ایجاد نگردد که آن ها اهمیتی ندارند.

از سویی، گاه مشاهده می شود که بخش های مختلف پروژه ها، با تعیین ارزش وزنی بالاتر، برای فعالیت های ساده تر، به صرف توان انجام سریع تر آنها و کسب درصد پیشرفت بالاتر، در افق نزدیک تر، پروژه را در مسیر نادرستی قرار می دهند که از تبعات منفی آن، پیش بینی نادرست میزان باقیمانده پروژه می باشد.

دوره های آموزشی مرتبط:

• آموزش برنامه ریزی و کنترل پروژه کاربردی EPC
• دوره استقرار دفتر مدیریت پروژه PMO
• کارگاه های کاربردی استاندارد PMBOK